Termomodernizacja starych budynków – ważne kwestie

Wiele osób decydujących się zamieszkać w domu poszukuje w przyszłym lokum przede wszystkim komfortu i spokoju. Wielu inwestorów szuka też dzisiaj lokum innego niż wszystkie i marzy o mieszkaniu w domu z duszą. Gdy jednak w drodze dziedziczenia bądź zakupu staje się właścicielami starego domu, musi mieć świadomość, jak wiele pracy i środków taka inwestycja może pochłonąć, a także – jak wysokie koszty utrzymania będziemy musieli ponieść, jeśli prace remontowe nie zostaną wykonane racjonalnie i w odpowiedniej kolejności.

Termomodernizacja

Pragnąc zamieszkać w starym domu liczymy przede wszystkim na oryginalne, piękne wnętrze.  Chcemy  także komfortu, a istotny, ale często niedocenianym krokiem do jego osiągnięcia jest termomodernizacja, czyli poprawa efektywności energetycznej budynku. Starsze domy wymagają szczególnego podejścia do tej kwestii. W czasach, w których powstawały, kierowano się przede wszystkim dostępnością materiałów i tym, by budować jak najtańszym kosztem. Dlatego takich budynków zazwyczaj nie ocieplano. I choć ludzie starszego pokolenia z pewnością zdążyli się przyzwyczaić do mieszkania w niedogrzewanych pomieszczeniach i wysokich rachunków za ogrzewanie, nowi inwestorzy podchodzą do tego tematu z większymi oczekiwaniami i świadomością, że kluczem do komfortowego życia w starym domu jest termomodernizacja. Jak zatem rozważnie zabrać się do tego tematu, kiedy pragniemy jak najszybciej zrealizować marzenie o przyjemnych wieczorach przy zabytkowym kominku? Jak powinna wyglądać termomodernizacja starych budynków i na jakie jej aspekty warto zwrócić uwagę?

Przed termomodernizacją budynku – audyt energetyczny

Termomodernizacja starego domu to inwestycja. Biorąc pod uwagę, że zakup takiego domu wiąże się też często z generalnym remontem, każdy wydatek jest analizujemy i często nasze plany musimy rozłożyć w czasie. Skąd mamy wiedzieć, jakie prace w zakresie termomodernizacji przyniosą nam największe korzyści i w jakiej kolejności je wykonać? Przydatnym narzędziem może okazać się audyt energetyczny, który powinien poprzedzić każdą termomodernizację. Wykonane przez audytora energetycznego opracowanie wskaże słabe strony i oceni, które działania modernizacyjne – z punktu widzenia nakładów inwestycyjnych – przyniosą możliwie najwyższe oszczędności na ogrzewaniu. Podczas audytu ekspert oceni stan techniczny przegród i wskaże te wymagające docieplenia, wykryje ubytki w izolacji, wykona pomiar szczelności stolarki okiennej, a także oceni stan i sprawność instalacji centralnego ogrzewania lub przygotowania ciepłej wody użytkowej. Ponadto możemy liczyć na podpowiedź w sprawie najlepszej grubości izolacji cieplnej i ocenę możliwości zastosowania poszczególnych rozwiązań. Nawet jeśli okaże się, że nasz nowy dom wymaga całego szeregu prac termomodernizacyjnych, audyt energetyczny szereguje poszczególne działania – od najkorzystniejszych do najmniej korzystnych ekonomicznie. Taka analiza ułatwi podjęcie decyzji o zakresie i kolejności prac termomodernizacyjnych. Zwłaszcza w przypadku, gdy termomodernizacji nie da się ze względów finansowych przeprowadzić całościowo lub jednorazowo.

Pomiary termowizyjne – czym są?

Jednym z elementów audytu energetycznego jest badanie kamerą termowizyjną, dzięki której zaledwie w kilka godzin możemy ocenić stan izolacji cieplnej budynku i zweryfikować, czy wymaga on lekkich czy kompleksowych prac termomodernizacyjnych. Realny efekt badanie kamerą daje  zwłaszcza w przypadku budynków z rynku wtórnego, wybudowanych kilkanaście lat temu. Kamera termowizyjna pozwala nie tylko wykryć zamaskowane wady konstrukcyjne, zlokalizować mostki cieplne, ale także określić, czy izolacja została wykonana w sposób prawidłowy i czy pod poszyciem dachowym nie uległa zniszczeniu, a w ścianach piwnic nie rozwija się pleśń lub grzyb. Dzięki badaniu odnajdziemy także efekty błędów wykonawczych takie jak np. niewłaściwe spasowanie płyt, odspajanie izolacji na skutek niepoprawnie przygotowanego podłoża, bądź pod wpływem zbyt słabego mocowania, których obecność będzie miała znaczący wpływ na przebieg prac termomodernizacyjnych.

Remontujemy stary dach – na co uważać podczas termomodernizacji?

W podejrzanych miejscach konieczne będzie dokonanie tzw. odkrywek, czyli usunięcie poszycia dachowego w celu sprawdzenia stanu konstrukcji. Jeśli w trakcie oględzin dachu odkryjemy poważniejsze usterki, np. pęknięty istotny element konstrukcyjny, zniszczone pokrycie czy przecieki – trzeba będzie je naprawić. Jeżeli okaże się, że remont będzie obejmował zmianę całej konstrukcji dachowej i wymianę przestarzałej izolacji termicznej, niezbędne będzie uzyskanie pozwolenia na budowę. Również przy wymianie pokrycia dachowego na cięższe konieczna będzie opinia fachowca, czy istniejąca konstrukcja wytrzyma dodatkowe obciążenia. Jeśli natomiast przy okazji remontu chcemy przystosować poddasze na pomieszczenia użytkowe, dach będzie musiał spełnić inne wymagania izolacyjne.

Termomodernizacja domu z wymianą okien

Podczas remontu starego domu na szczególną uwagę zasługują także okna. Mają one ogromny wpływ na efektywność energetyczną budynku. W starym budownictwie jest ona znacznie niższa. Z jednej strony jest to spowodowane sposobem montażu – dawniej okna osadzano bez izolacji cieplnej wokół ościeżnic. Z drugiej strony – stare okna są często nieszczelne, a to generuje dodatkowe straty energii. Jest więc wysoce prawdopodobne, że remontując stary dom, wymiany okien nie unikniemy.

W większości przypadków będzie to także pierwsza praca z zakresu termomodernizacji naszego nowego lokum. Dlaczego? W budynku z pierwotną fasadą okna zdecydowanie łatwiej zamocujemy i uszczelnimy, a jeśli wykonamy najpierw docieplenie ścian, będziemy musieli zniszczyć nowe ocieplenie w okolicy otworów okiennych.

A jakie okna wybrać, by w przyszłości nie tracić energii, a co za tym idzie – pieniędzy, ale również zapewnić we wnętrzach cyrkulację powietrza? Najlepiej sprawdzają się okna warstwowe, o jak najniższym współczynniku przewodzenia ciepła λ. Najlepiej wybrać takie, których parametry przez kolejne lata będą możliwie zadowalające w stosunku do zmieniających się standardów.

Żeby zbytnio nie uszczelniać budynku, koniecznie zdecydujmy się na okna z wbudowanymi nawiewnikami – pozwalają one regulować dopływ świeżego powietrza z zewnątrz. Ta dodatkowa opcja podnosi koszt okna, jednak zdecydowanie lepiej wybrać to z nawiewnikiem, niż wykonywać odrębny otwór nawiewny po jego zamontowaniu.

Właściwe ocieplenie ścian podczas termomodernizacji

Termomodernizacja starych budynków wymaga od inwestorów przede wszystkim cierpliwości i zachowania odpowiedniej kolejności prac. W przeciwnym razie czekają ich jeszcze większe wydatki. Oto cztery kroki, które pozwolą przejść przez cały proces bez nerwów, straty czasu i zasobów finansowych .

a/ Przygotowanie. Termomodernizacja starych domów często wymaga bardzo dokładnego sprawdzenia konstrukcji i wszystkich warstw tworzących przegrodę budowlaną (ściany, stropy, dach, itp.). Ocena stanu istniejących konstrukcji, a także oczekiwania, jakie pokładamy w pracach ociepleniowych, pozwolą nam na wybranie odpowiedniej metody wykonania prac.

Powinniśmy pamiętać, że ocieplenie to nie tylko poprawa ochrony termicznej przegród, ale również zmiana wyglądu zewnętrznego izolowanego budynku.

Ocieplanie budynku możemy rozpocząć wtedy, gdy mury zewnętrzne będą suche i oczyszczone ze starego, sypiącego się tynku. Jeśli diagnostyka termowizyjna wykaże wilgoć w ścianach, bądź problemy konstrukcyjne – remont musimy zacząć od niezbędnych napraw, np. zastosowania iniekcji w przypadku gdy brak jest poziomej izolacji fundamentów i ściana podciąga kapilarnie. W przeciwnym razie nieodprowadzona wilgoć może doprowadzić do późniejszego odspajania się ocieplenia od podłoża (słabe wiązanie kleju) czy pleśnienia tynków wewnętrznych.

b/ Dobór materiałów. Czym ocieplać? Najlepiej wybrać wełnę skalną – niepalny, trwały materiał, który poprawi akustykę w domu i zwiększy jego bezpieczeństwo pożarowe. Właściwości wełny sprawiają, że izolacja nie ulega odkształceniom, nie kruszy się i nie wybrzusza, jest odporna na zmienne warunki atmosferyczne.

c/ Technika Do wyboru mamy jedną z dwóch metod: lekką suchą, bądź lekką mokrą. Tę pierwszą zaleca się do ocieplania domów drewnianych, ponieważ jest odporna na wszelkie ruchy budynku spowodowane sezonowym kurczeniem się drewna i dynamicznym oddziaływaniem wiatru. Metoda lekka mokra jest natomiast powszechnie stosowana przy wznoszeniu nowych domów, a także przy termomodernizacji istniejących.

d/ Fachowy wykonawca Jednak bez względu na to, którą metodę wybierzemy, ważne jest właściwe wykonawstwo. Warto więc uwzględnić w kosztorysie remontu udział doświadczonych wykonawców, którzy doradzą na każdym etapie remontu, pomagając dobrać odpowiednią technikę termomodernizacji i materiały. Powinniśmy pamiętać, że tylko odpowiednio wykonana, wolna od mostków termicznych izolacja zapewni nam odpowiedni komfort termiczny oraz niskie koszty ponoszone z tytułu ogrzewania budynku.

Wybór doświadczonej ekipy budowlanej pozwala w dużym wyeliminować możliwe błędy, których późniejsza poprawa mogłaby inwestora sporo kosztować. W przypadku gdy poszukujemy sprawdzonej ekipy budowlanej warto również zgłosić się do producenta materiałów ociepleniowych. W dzisiejszych czasach Producenci posiadają bazę sprawdzonych wykonawców, których śmiało mogą klientom polecić.

Termomodernizacja: podsumowanie

Termomodernizacja starego domu to spore wyzwanie i wydatek. Jednak odpowiednie przeprowadzenie termomodernizacji budynku pozwoli nam w dłuższej perspektywie zaoszczędzić na ogrzewaniu, a inwestycja powinna nam się zwrócić w rozsądnym czasie. Dodatkowo odczujemy większy komfort wynikający ze stałej i regulowanej temperatury w budynku, który pozwoli nam się cieszyć wyjątkowością starych wnętrz.